امامت شیعی و مشروعیت تبارشناختی

author

  • محمد احمدی منش هیات علمی گروه مطالعات تاریخی پژوهشکدۀ تحقیق و توسعۀ علوم انسانی(سمت)
Abstract:

مشروعیت تبارشناختی، یعنی خویشاوندی با رسول خدا حضرت محمد(ص)، یکی از پایه­های نظریه­ امامت شیعی در کنار نص و فضیلت­های شخصی است و ازآن‌جاکه اهمیت مفهوم خویشاوندی برای عموم مسلمانان قابل درک و پذیرش بود، جایگاه مهمی در بحث­ها و مجادله­های سیاسی و فرقه­ای پیرامون امامت پیدا کرد. مسأله مقاله­ حاضر به‌طور کلی عبارت از این است که از چشم­انداز فرهنگ خویشاوندی و نظام حقوقی پیشااسلامیِ عرب­ها، جانشینی علی(ع) پس از پیامبر چگونه سنجیده می­شد و دیدگاه علویان و شیعیان درباره­ انتقال رهبری امت از پیامبر به علی(ع) و سپس فرزندان او و فاطمه(س) با چه دشواره‌هایی روبه‌رو بود؟ به سخن دیگر آیا مطابق معیارهای عرف پیشااسلامی، علی(ع) و فرزندان او از دختر پیامبر میراث­بران طبیعی جایگاه پیامبر به شمار می­آمدند یا نه؟ بررسی این مسأله پیش از هر چیز در گرو شناخت روابط و اصطلاح­های خویشاوندی در فرهنگ اعراب و هم‌چنین شناسایی موقعیت علی(ع)، فاطمه(س) و سپس حسن بن علی(ع) و حسین بن علی(ع) در شبکه­ مناسبات تبارشناختی و سرانجام واکاوی دشواره­های مربوط به آن است، کاری که همراه با توضیح دو گزارش تاریخی مربوط به سده­ دوم هجری انجام خواهیم داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مشروعیت، پیامد کلامی انگاری امامت

اصل امامت که از اصول بی بدیل شیعه است و در ادامهٴ نبوت و از مسائل علم کلام شمرده می شود، نشان از خاستگاه کلامی سیاست دارد. فلسفهٴ امامت که روشنگر نظام اجتماعی اسلام و توجه آن به ابعاد وجودی انسان و سعادت حقیقی بشر در دنیا و آخرت و بیانگر حکمت جهانی بودن اسلام است، به طور مستقیم با سرنوشت حکومت ها، مشروعیت و جایگاه مذهبی ـ سیاسی آنها گره خورده است و این امر حاکی از ظهور سیاست در علم کلام است که ...

full text

مبانی مشروعیت خلافت و امامت در اسلام

پایان نامه حاضر مشتمل بر فهرست مطالب در ابتدا و منابع در پایان و مقدمه و چهار فصل می باشد. هدف در این پایان نامه بیان دیدگاه دو فرقه ی بزرگ اسلام درباره امامت و خلافت می باشد. چکیده بحث این است که اختلاف بین دو اندیشه بسیار اساسی و جدی است. هر چند در برخی از موارد اشتراک هم وجود دارد در عین حال اختلافات تا جایی که شیعه امامیه امامت را هم سنگ و هم طراز نبوت دانسته و جزء اصول معتقدات خود می داند ...

15 صفحه اول

رابطه امامت و خاتمیت در آموزه شیعی

چکیده مسأله امامت و خاتمیت یکی از مباحث سرنوشت ساز در حوزه دین شناسی است . اهتمام بسیاری از فیلسوفان و متکلمان با رویکردهای متفاوت به مسأله « رابطه میان امامت و خاتمیت» نشان دهنده اهمیت این موضوع است. از آنجا که مسأله خاتمیت و امامت مستند بر شواهد عقلی و نقلی فراوان –اعم از قرآن و روایت- میباشد این موضوع جزء ضروریات دین اعلام شده است. درباره تفسیر و رابطه آن دو، رهیافتهای مختلفی وجود دارد و نس...

15 صفحه اول

بررسی و سنجش نقدهای متکلمان سنی بر نظریه شیعی امامت

مساله امامت و نزاع بر سر جانشین پیامبر گرامی اسلام 9 از جنجالی ترین مسایل مورد اختلاف و فرق و مذاهب اسلامی است و دانشمندان مسلمان در قرون مختلف در مورد آن به بحث پرداخته و کتاب هایی تالیف کرده اند. به طور کلی می توان مسلمان رادر این مساله به دو دسته تقسیم کرد.گروهی که معتقد به امامت و خلافت بلافصل علی 7 پس از پیامبر می باشد و به معصوم بودن و منصوص بودن وی اعتقاد دارند و گروهی که معتقد ابوبکر پ...

15 صفحه اول

سازگاری عرفان سعید الدین فرغانی با عقاید شیعی در باب امامت علی ابن ابیطالب (ع)

اگر­ چه فرغانی، که شاگرد صدرالدین قونوی و از بزرگ ­‌ترین پیروان مکتب ابن عربی است، ظاهراً و رسماً جزء عارفان شیعی به شمار نمی‌آید؛ ولی گذشته از ارادت خاصی که به اهل بیت دارد، در واقع به مهم­ ترین مؤلفه­ هایی که شیعیان در مورد امامت معتقدند اعتقاد راسخ داشته و بلکه هر کدام از آن­ها را با بهترین بیان عرفانی، تحلیل و تبیین کرده است. او همسو با شیعیان، امیرالمؤمنین (ع) را وارث و وصی نبی اکرم(ص) دانست...

full text

نقش التفاتی و کشفی ایده انسان کاملِ ابن عربی در امامت شیعی، در آثار فیض کاشانی

در سنت عرفانی ابن عربی، بعد از وحدت وجود، مؤلفۀ محوری ای با عنوان «انسان کامل» مطرح است. برخی شارحان نیز «انسان کامل» و «توحید» را دو مسألۀ اساسی عرفان نظری دانسته اند. ولایت، مقام خلیفةاللّهی، تصرّف در عالم و سریان در آن، خزانه دار اسرار الاهی و آینۀ دانایی و شاهیِ حق، پاره ای از ویژگی های انسان کامل است. بنابراین مؤلفۀ انسان کامل، همانند مفهوم «قیّم کتاب» سهروردی، همان اوصاف امام در احادیث شیعی ر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 31

pages  53- 78

publication date 2020-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023